افزودن پیوند

    شاذلیه: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌وحدت
    جز (جایگزینی متن - 'بنیان گذار' به 'بنیان‌گذار')
    بدون خلاصۀ ویرایش
     
    (۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    {{جعبه اطلاعات فرق و مذاهب
    | عنوان =شاذلیه
    | تصویر =
    | توضیح تصویر =
    | نام =شاذلیه
    | نام رایج =
    | تاریخ شکل گیری = 7 ق
    | قرن شکل گیری =قرن هفتم هجری قمری
    | مبدأ شکل گیری =
    | موسس =ابوالحسن شاذلی
    | عقیده =1. در عین اشتغال به کارهای خود به عبادت پرداخته شود نه اینکه با ترک شغل و خانه و زندگی، به‌دنبال عرفان باشند.2.
    محالفت با  تکدی‌گری و امتناع از قبول اعانات حکومت وقت برای اعطای به خانقاه فقرا.
    }}
    '''شاذلیه''' طریقتی است از [[تصوف]] [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] که مریدان و پیروان آن شاذلی خوانده می‌شوند. این طریقت صوفیه یکی از بزرگ‌ترین طریقت‌های صوفیانه شمال [[آفریقا]] است که بسیاری از مسلمانان آن دیار بدان گرایش یافته‌اند.<ref>[https://urd.ac.ir/fa/cont/7339/%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D9%87-%D8%B4%D8%A7%D8%B0%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%A7%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86 برگرفته از سایت: urd.ac.ir]</ref> شاذلیه بیشترین پیروان را در شمال آفریقا و به ویژه کشورهایی چون [[مراکش]]، [[جمهوری عربی مصر|مصر]]، [[سوریه]]، [[لیبی]] و [[سودان]] دارد.


    '''شاذلیه''' طریقتی است از [[تصوف]] [[اهل سنت]] که مریدان و پیروان آن شاذلی خوانده می‌شوند. این طریقت صوفیه یکی از بزرگ‌ترین طریقت‌های صوفیانه شمال [[آفریقا]] است که بسیاری از مسلمانان آن دیار بدان گرایش یافته‌اند.<ref>[https://urd.ac.ir/fa/cont/7339/%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D9%87-%D8%B4%D8%A7%D8%B0%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%A7%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86 برگرفته از سایت: urd.ac.ir]</ref> شاذلیه بیشترین پیروان را در شمال آفریقا و به ویژه کشورهایی چون مراکش، مصر، سوریه، لیبی و سودان دارد.
    == بنیان‌گذار طریقت شاذلیه ==
    =بنیان‌گذار طریقت شاذلیه=
    ابوالحسن شاذلی (۶۵۶–۵۹۳) در اوایل قرن هفتم هجری با بیان طریقتش در جهت ایجاد تحولی اساسی در تصوف زمان خود، گامی بزرگ برداشت. ابوالحسن شاذلی را می‌توان تربیت‌یافته دو صوفی مشهور زمان خویش یعنی احمد رفاعی و عبدالقادر گیلانی و شاذلیه را از انشعابات [[معروفیه|طریقت معروفیه]] دانست<ref>[https://urd.ac.ir/fa/cont/7339/%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D9%87-%D8%B4%D8%A7%D8%B0%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%A7%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86 برگرفته از سایت: urd.ac.ir]</ref>.
    ابوالحسن شاذلی(۶۵۶–۵۹۳) در اوایل قرن هفتم هجری با بیان طریقتش در جهت ایجاد تحولی اساسی در تصوف زمان خود، گامی بزرگ برداشت. ابوالحسن شاذلی را می‌توان تربیت‌یافته دو صوفی به نام زمان خویش یعنی احمد رفاعی و عبدالقادر گیلانی و شاذلیه را از انشعابات [[طریقت معروفیه]] دانست.<ref>[https://urd.ac.ir/fa/cont/7339/%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D9%87-%D8%B4%D8%A7%D8%B0%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%A7%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86 برگرفته از سایت: urd.ac.ir]</ref>


    =دلیل ایجاد طریقت شاذلیه=
    == دلیل ایجاد طریقت شاذلیه ==
    وی به روش و منطق سلوک صوفیانی که در دوران معاصرش زیست داشتند انتقاد داشت. مسائلی چون [[رهبانیت]]، [[تبتل]]، [[ریاضت]]، ملاک و میزان در مشاهدات عرفانی، [[سماع]]، دیانت و [[شریعت]] و اسقاط تکلیف در تصوف، شغل و پیشه، زی و پوشش صوفیان، بیشترین سهم را دراین‌باره داشت. وی با ارائه مسیر و طریقی نو در سلوک، اصلاح گری خویش را آغاز کرد.<ref>[https://urd.ac.ir/fa/cont/7339/%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D9%87-%D8%B4%D8%A7%D8%B0%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%A7%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86 برگرفته از سایت: urd.ac.ir]</ref>
    چون موسس این طریقت به روش و منطق سلوک صوفیانی که در دوران معاصرش می‌زیستند انتقاد داشت و مسائلی چون [[رهبانیت]]، [[تبتل]]، [[ریاضت]]، ملاک و میزان در مشاهدات عرفانی، [[سماع]]، دیانت و [[شریعت]] و اسقاط تکلیف در تصوف، شغل و پیشه، زیّ و پوشش صوفیان، بیشترین سهم را دراین‌باره داشت، از این‌رو با ارائه مسیر و طریقی نو در سلوک، اصلاح‌گری خویش را آغاز کرد<ref>[https://urd.ac.ir/fa/cont/7339/%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D9%87-%D8%B4%D8%A7%D8%B0%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%A7%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86 برگرفته از سایت: urd.ac.ir]</ref>.


    =اصول طریقتی شاذلیه=
    == اصول طریقتی شاذلیه ==
    طریق [[صحو]]، دستور به شغل و کار، عدم خروج از اعتدال، پایبندی به دستورات شرع و دین‌مداری، پرهیز از توجه به امور خارق العاده و کرامات، سلوک در طریق محبت و زهد، پرهیز از ریاضات طاقت‌فرسا و ... ازجمله اصول طریقتی شاذلیه است.<ref>[https://urd.ac.ir/fa/cont/7339/%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D9%87-%D8%B4%D8%A7%D8%B0%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%A7%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86 برگرفته از سایت: urd.ac.ir]</ref>
    طریق [[صحو]]، دستور به شغل و کار، عدم خروج از اعتدال، پایبندی به دستورات شرع و دین‌مداری، پرهیز از توجه به امور خارق‌العاده و کرامات، سلوک در طریق محبت و زهد، پرهیز از ریاضات طاقت‌فرسا و ... ازجمله اصول طریقتی شاذلیه است<ref>[https://urd.ac.ir/fa/cont/7339/%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D9%87-%D8%B4%D8%A7%D8%B0%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%A7%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86 برگرفته از سایت: urd.ac.ir]</ref>.
     
    =اعتقادات شاذلیه=


    == اعتقادات شاذلیه ==
    شاذلی از مریدانش می‌خواست که در عین اشتغال به کارهای خود به عبادت پردازند نه این‌که ترک شغل و خانه و زندگی کرده و به دنبال عرفان باشند. البته او برخی مواقع پیروان خویش را از ترک اشتغالات و امور عادی باز می‌داشت.
    شاذلی از مریدانش می‌خواست که در عین اشتغال به کارهای خود به عبادت پردازند نه این‌که ترک شغل و خانه و زندگی کرده و به دنبال عرفان باشند. البته او برخی مواقع پیروان خویش را از ترک اشتغالات و امور عادی باز می‌داشت.
    او برخلاف برخی از اهل تصوف با سؤال و تکدی‌گری مخالفت می‌کرد و از قبول اعاناتی که حکومت وقت برای اعطای به خانقاه فقرا اختصاص داده بود امتناع می‌ورزید.<ref>لغت نامه دهخدا، کلمه «شاذلیه»</ref>
    او برخلاف برخی از اهل تصوف با سؤال و تکدی‌گری مخالفت می‌کرد و از قبول اعاناتی که حکومت وقت برای اعطای به خانقاه فقرا اختصاص داده بود امتناع می‌ورزید<ref>لغت نامه دهخدا، کلمه «شاذلیه»</ref>. فرقه شاذلیه پنج اصل برای خود ترسیم کرده‌اند که از این قرار است:
    فرقه شاذلیه پنج اصل برای خود ترسیم کرده‌اند که از این قرار است:


    ۱. تقوا در راه خدا به صورت آشکار و نهان؛
    ۱. تقوا در راه خدا به صورت آشکار و نهان؛


    ۲. پیروى از سنت رسول خدا(ص) در گفتار و کردار؛
    ۲. پیروی از سنت رسول خدا(ص) در گفتار و کردار؛


    ۳. اعراض از خلق در خوشبختى و بدبختى؛
    ۳. اعراض از خلق در خوشبختی و بدبختی؛


    ۴. راضى بودن به رضاى خداوند در کم و بیش؛
    ۴. راضی بودن به رضای خداوند در کم و بیش؛


    ۵. برابر بودن مسلمانان و نصارا و یهود برابرند و تسامح در امر دین.<ref>مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، ص ۲۴۷</ref>
    ۵. برابر بودن مسلمانان و نصارا و یهود برابرند و تسامح در امر دین<ref>مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، ص ۲۴۷</ref>.


    =نشر طریقت شاذلیه=
    == نشر طریقت شاذلیه ==
    سفرهای بسیار و دیدار جمع کثیری از مشایخ و بزرگان تصوف موجبات آشنایی بیشتر آنان با ابوالحسن شاذلی و عقاید او را فراهم آورد. پس از وی شاگردان متعددش که برخی آنان را چهل نفر دانسته‌اند و همچنین بزرگان این سلسله؛ به نشر طریقتش پرداختند.
    سفرهای بسیار و دیدار جمع کثیری از مشایخ و بزرگان تصوف موجبات آشنایی بیشتر آنان با ابوالحسن شاذلی و عقاید او را فراهم آورد. پس از وی شاگردان متعددش که برخی آنان را چهل نفر دانسته‌اند و همچنین بزرگان این سلسله؛ به نشر طریقتش پرداختند.


    ابوالعباس مرسی؛ خلیفه و شاگرد تراز اول او، ابن عطاءالله سکندری، [[ابن عجیبه]] و نیز احمد الزروق نقشی ویژه دراین‌باره ایفا کردند.<ref>[https://urd.ac.ir/fa/cont/7339/%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D9%87-%D8%B4%D8%A7%D8%B0%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%A7%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86 برگرفته از سایت: urd.ac.ir]</ref>
    ابوالعباس مرسی؛ خلیفه و شاگرد تراز اول او، ابن عطاءالله سکندری، [[ابن عجیبه]] و نیز احمد الزروق نقشی ویژه دراین‌باره ایفا کردند<ref>[https://urd.ac.ir/fa/cont/7339/%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D9%87-%D8%B4%D8%A7%D8%B0%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%A7%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86 برگرفته از سایت: urd.ac.ir]</ref>.


    =انشعابات طریقت شاذلیه=
    == انشعابات طریقت شاذلیه ==
    این طریقت در طی قرون متمادی دستخوش تغییرات فراوانی شده که پدید آمدن بیش از 100 انشعاب در شاذلیه فقط بخشی از آن است. [[درقاویه]]، [[وزانیه]]، [[علاویه]]، [[عزمیه]]، [[سنوسیه]] و [[مریمیه]] را می‌توان از مهم‌ترین انشعابات طریقت شاذلیه دانست.<ref>[https://urd.ac.ir/fa/cont/7339/%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D9%87-%D8%B4%D8%A7%D8%B0%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%A7%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86 برگرفته از سایت: urd.ac.ir]</ref>
    این طریقت در طی قرون متمادی دستخوش تغییرات فراوانی شده که پدید آمدن بیش از 100 انشعاب در شاذلیه فقط بخشی از آن است. [[درقاویه]]، [[وزانیه]]، [[علاویه]]، [[طریقت عزمیه|عزمیه]]، [[جنبش سنوسیه لیبی|سنوسیه]] و [[مریمیه]] را می‌توان از مهم‌ترین انشعابات طریقت شاذلیه دانست<ref>[https://urd.ac.ir/fa/cont/7339/%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D9%87-%D8%B4%D8%A7%D8%B0%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%A7%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86 برگرفته از سایت: urd.ac.ir]</ref>.


    برخی دیگر از انشعابات شاذلیه عبارتند از:<ref>[https://sufiordersgate.com/ar/%d8%a7%d9%84%d8%b7%d8%b1%d9%82-%d8%a7%d9%84%d8%b4%d8%a7%d8%b0%d9%84%d9%8a%d8%a9/ برگرفته از سایت: sufiordersgate.com]</ref>
    برخی دیگر از انشعابات شاذلیه عبارتند از:<ref>[https://sufiordersgate.com/ar/%d8%a7%d9%84%d8%b7%d8%b1%d9%82-%d8%a7%d9%84%d8%b4%d8%a7%d8%b0%d9%84%d9%8a%d8%a9/ برگرفته از سایت: sufiordersgate.com]</ref>
    خط ۵۳: خط ۶۴:


    شیخ کنونی: الشیخ محمود محمد خلیل الخطیب
    شیخ کنونی: الشیخ محمود محمد خلیل الخطیب


    4. الطریقة المحمدیة الشاذلیة
    4. الطریقة المحمدیة الشاذلیة
    خط ۶۰: خط ۷۰:


    شیخ کنونی: الشیخ نور الدین محمد عصام الدین محمد زکی إبراهیم
    شیخ کنونی: الشیخ نور الدین محمد عصام الدین محمد زکی إبراهیم


    5. الطریقة الجوهریة الشاذلیة  
    5. الطریقة الجوهریة الشاذلیة  
    خط ۶۷: خط ۷۶:


    شیخ کنونی: الشیخ عیسی عبدالرحیم محمد الحسینی الجوهری
    شیخ کنونی: الشیخ عیسی عبدالرحیم محمد الحسینی الجوهری


    6. الطریقة الحامدیة الشاذلیة  
    6. الطریقة الحامدیة الشاذلیة  
    خط ۷۴: خط ۸۲:


    شیخ کنونی: الشیخ الحسین حامد سلامة الراضی
    شیخ کنونی: الشیخ الحسین حامد سلامة الراضی


    7. الطریقة السلامیة الشاذلیة  
    7. الطریقة السلامیة الشاذلیة  
    خط ۸۱: خط ۸۸:


    شیخ کنونی: الشیخ شریف محمد عبدالسلام طه مشینة
    شیخ کنونی: الشیخ شریف محمد عبدالسلام طه مشینة


    8. الطریقة العروسیة الشاذلیة  
    8. الطریقة العروسیة الشاذلیة  
    خط ۸۷: خط ۹۳:
    موسس:
    موسس:


    شیخ کنونی: الشیخ فکری السید علی فکری علی
    شیخ کنونی: الشیخ فکری السید علی فکری علی
     


    9. الطریقة البکریة الشاذلیة  
    9. الطریقة البکریة الشاذلیة  
    خط ۹۵: خط ۱۰۰:


    شیخ کنونی: الشیخ أحمد محمد کوبلای البکری
    شیخ کنونی: الشیخ أحمد محمد کوبلای البکری


    10. الطریقة العفیفیة الشاذلیة  
    10. الطریقة العفیفیة الشاذلیة  
    خط ۱۰۲: خط ۱۰۶:


    شیخ کنونی:
    شیخ کنونی:


    11. الطریقة الفاسیة الشاذلیة  
    11. الطریقة الفاسیة الشاذلیة  
    خط ۱۰۹: خط ۱۱۲:


    شیخ کنونی: السید اللواء محمد سمیر محمد حسن
    شیخ کنونی: السید اللواء محمد سمیر محمد حسن


    12. الطریقة الصدیقیة الشاذلیة  
    12. الطریقة الصدیقیة الشاذلیة  
    خط ۱۱۶: خط ۱۱۸:


    شیخ کنونی: الأستاذ الدکتور علی جمعة محمد عبدالوهاب
    شیخ کنونی: الأستاذ الدکتور علی جمعة محمد عبدالوهاب


    13. الطریقة الحبیبیة الشاذلیة  
    13. الطریقة الحبیبیة الشاذلیة  
    خط ۱۲۳: خط ۱۲۴:


    شیخ کنونی: -
    شیخ کنونی: -


    14. الطریقة العزمیة الشاذلیة  
    14. الطریقة العزمیة الشاذلیة  


    موسس: الشیخ محمد ماضی أبوالعزائم
    موسس: الشیخ محمد ماضی أبوالعزائم


    شیخ کنونی: الشیخ محمد علاءالدین ماضی أبوالعزائم
    شیخ کنونی: الشیخ محمد علاءالدین ماضی أبوالعزائم


    15. الطریقة العفیفیة الهاشمیة الشاذلیة  
    15. الطریقة العفیفیة الهاشمیة الشاذلیة  
    خط ۱۳۷: خط ۱۳۶:


    شیخ کنونی: الشیخ عمرو محمد ضیاءالدین عبدالباقی العفیفی
    شیخ کنونی: الشیخ عمرو محمد ضیاءالدین عبدالباقی العفیفی


    16. الطریقة الهاشمیة المدنیة الشاذلیة  
    16. الطریقة الهاشمیة المدنیة الشاذلیة  
    خط ۱۴۳: خط ۱۴۱:
    موسس: -
    موسس: -


    شیخ کنونی: الشیخ مصطفى محمد الطاهر الصافی
    شیخ کنونی: الشیخ مصطفی محمد الطاهر الصافی
     


    17. الطریقة الفیضیة الشاذلیة  
    17. الطریقة الفیضیة الشاذلیة  
    خط ۱۵۱: خط ۱۴۸:


    شیخ کنونی: الشیخ محمود محمود أبوالفیض المنوفی
    شیخ کنونی: الشیخ محمود محمود أبوالفیض المنوفی


    18. الطریقة القاوقجیة الشاذلیة  
    18. الطریقة القاوقجیة الشاذلیة  
    خط ۱۵۷: خط ۱۵۳:
    موسس: -
    موسس: -


    شیخ کنونی: الشیخ مصطفى محمد أبوالفتح القاوقجی
    شیخ کنونی: الشیخ مصطفی محمد أبوالفتح القاوقجی
     


    19. الطریقة المدنیة الشاذلیة
    19. الطریقة المدنیة الشاذلیة
    خط ۱۶۶: خط ۱۶۱:
    شیخ کنونی: الشیخ سامح یوسف عبدالخالق ثروت المرزوقی
    شیخ کنونی: الشیخ سامح یوسف عبدالخالق ثروت المرزوقی


    =پانویس=
    == پانویس ==
    {{پانویس|2}}
    {{پانویس}}
    =منابع=
    1. urd.ac.ir
     
    2. sufiordersgate.com
     
    3. لغت نامه دهخدا، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، چاپ دوم از دوره جدید، ۱۳۷۷ش.


    4. مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی،آستان قدس رضوی، مشهد، چاپ دوم، ۱۳۷۲ش.
    ==منابع==
    * urd.ac.ir
    * sufiordersgate.com
    * لغت نامه دهخدا، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، چاپ دوم از دوره جدید، ۱۳۷۷ش.
    * مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، آستان قدس رضوی، مشهد، چاپ دوم، ۱۳۷۲ش.
    {{تصوف و عرفان}}
    {{فرق و مذاهب}}


    [[رده: طریقت های صوفیه]]
    [[رده:فرق و مذاهب]]
    [[رده: جریان های فکری جهان اسلام]]
    [[رده:صوفیه]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۳۷

    شاذلیه
    نامشاذلیه
    تاریخ شکل گیری7 ق، ۷ ش‌، ۶۲۸ م
    قرن شکل گیریقرن هفتم هجری قمری
    موسسابوالحسن شاذلی
    عقیده1. در عین اشتغال به کارهای خود به عبادت پرداخته شود نه اینکه با ترک شغل و خانه و زندگی، به‌دنبال عرفان باشند.2. محالفت با تکدی‌گری و امتناع از قبول اعانات حکومت وقت برای اعطای به خانقاه فقرا.

    شاذلیه طریقتی است از تصوف اهل‌سنت که مریدان و پیروان آن شاذلی خوانده می‌شوند. این طریقت صوفیه یکی از بزرگ‌ترین طریقت‌های صوفیانه شمال آفریقا است که بسیاری از مسلمانان آن دیار بدان گرایش یافته‌اند.[۱] شاذلیه بیشترین پیروان را در شمال آفریقا و به ویژه کشورهایی چون مراکش، مصر، سوریه، لیبی و سودان دارد.

    بنیان‌گذار طریقت شاذلیه

    ابوالحسن شاذلی (۶۵۶–۵۹۳) در اوایل قرن هفتم هجری با بیان طریقتش در جهت ایجاد تحولی اساسی در تصوف زمان خود، گامی بزرگ برداشت. ابوالحسن شاذلی را می‌توان تربیت‌یافته دو صوفی مشهور زمان خویش یعنی احمد رفاعی و عبدالقادر گیلانی و شاذلیه را از انشعابات طریقت معروفیه دانست[۲].

    دلیل ایجاد طریقت شاذلیه

    چون موسس این طریقت به روش و منطق سلوک صوفیانی که در دوران معاصرش می‌زیستند انتقاد داشت و مسائلی چون رهبانیت، تبتل، ریاضت، ملاک و میزان در مشاهدات عرفانی، سماع، دیانت و شریعت و اسقاط تکلیف در تصوف، شغل و پیشه، زیّ و پوشش صوفیان، بیشترین سهم را دراین‌باره داشت، از این‌رو با ارائه مسیر و طریقی نو در سلوک، اصلاح‌گری خویش را آغاز کرد[۳].

    اصول طریقتی شاذلیه

    طریق صحو، دستور به شغل و کار، عدم خروج از اعتدال، پایبندی به دستورات شرع و دین‌مداری، پرهیز از توجه به امور خارق‌العاده و کرامات، سلوک در طریق محبت و زهد، پرهیز از ریاضات طاقت‌فرسا و ... ازجمله اصول طریقتی شاذلیه است[۴].

    اعتقادات شاذلیه

    شاذلی از مریدانش می‌خواست که در عین اشتغال به کارهای خود به عبادت پردازند نه این‌که ترک شغل و خانه و زندگی کرده و به دنبال عرفان باشند. البته او برخی مواقع پیروان خویش را از ترک اشتغالات و امور عادی باز می‌داشت. او برخلاف برخی از اهل تصوف با سؤال و تکدی‌گری مخالفت می‌کرد و از قبول اعاناتی که حکومت وقت برای اعطای به خانقاه فقرا اختصاص داده بود امتناع می‌ورزید[۵]. فرقه شاذلیه پنج اصل برای خود ترسیم کرده‌اند که از این قرار است:

    ۱. تقوا در راه خدا به صورت آشکار و نهان؛

    ۲. پیروی از سنت رسول خدا(ص) در گفتار و کردار؛

    ۳. اعراض از خلق در خوشبختی و بدبختی؛

    ۴. راضی بودن به رضای خداوند در کم و بیش؛

    ۵. برابر بودن مسلمانان و نصارا و یهود برابرند و تسامح در امر دین[۶].

    نشر طریقت شاذلیه

    سفرهای بسیار و دیدار جمع کثیری از مشایخ و بزرگان تصوف موجبات آشنایی بیشتر آنان با ابوالحسن شاذلی و عقاید او را فراهم آورد. پس از وی شاگردان متعددش که برخی آنان را چهل نفر دانسته‌اند و همچنین بزرگان این سلسله؛ به نشر طریقتش پرداختند.

    ابوالعباس مرسی؛ خلیفه و شاگرد تراز اول او، ابن عطاءالله سکندری، ابن عجیبه و نیز احمد الزروق نقشی ویژه دراین‌باره ایفا کردند[۷].

    انشعابات طریقت شاذلیه

    این طریقت در طی قرون متمادی دستخوش تغییرات فراوانی شده که پدید آمدن بیش از 100 انشعاب در شاذلیه فقط بخشی از آن است. درقاویه، وزانیه، علاویه، عزمیه، سنوسیه و مریمیه را می‌توان از مهم‌ترین انشعابات طریقت شاذلیه دانست[۸].

    برخی دیگر از انشعابات شاذلیه عبارتند از:[۹]

    1. الطریقة الجازولیة الحسینیة الشاذلیة

    موسس: الشیخ سالم جابر حسین الجازولی

    شیخ کنونی: الشیخ سالم جابر حسین الجازولی

    2. الطریقة الحصافیة الشاذلیة

    موسس: السید المستشار محمد أبوالأسرار الحصافی

    شیخ کنونی:السید المستشار محمد أبوالأسرار الحصافی

    3. الطریقة الخطیبیة الشاذلیة

    موسس: الشیخ محمود محمد خلیل الخطیب

    شیخ کنونی: الشیخ محمود محمد خلیل الخطیب

    4. الطریقة المحمدیة الشاذلیة

    موسس: الشیخ محمد زکی إبراهیم

    شیخ کنونی: الشیخ نور الدین محمد عصام الدین محمد زکی إبراهیم

    5. الطریقة الجوهریة الشاذلیة

    موسس: الشیخ حسن رمضان إسماعیل الجوهری

    شیخ کنونی: الشیخ عیسی عبدالرحیم محمد الحسینی الجوهری

    6. الطریقة الحامدیة الشاذلیة

    موسس:

    شیخ کنونی: الشیخ الحسین حامد سلامة الراضی

    7. الطریقة السلامیة الشاذلیة

    موسس:

    شیخ کنونی: الشیخ شریف محمد عبدالسلام طه مشینة

    8. الطریقة العروسیة الشاذلیة

    موسس:

    شیخ کنونی: الشیخ فکری السید علی فکری علی

    9. الطریقة البکریة الشاذلیة

    موسس:

    شیخ کنونی: الشیخ أحمد محمد کوبلای البکری

    10. الطریقة العفیفیة الشاذلیة

    موسس:

    شیخ کنونی:

    11. الطریقة الفاسیة الشاذلیة

    موسس:

    شیخ کنونی: السید اللواء محمد سمیر محمد حسن

    12. الطریقة الصدیقیة الشاذلیة

    موسس: الأستاذ الدکتور علی جمعة محمد عبدالوهاب

    شیخ کنونی: الأستاذ الدکتور علی جمعة محمد عبدالوهاب

    13. الطریقة الحبیبیة الشاذلیة

    موسس: -

    شیخ کنونی: -

    14. الطریقة العزمیة الشاذلیة

    موسس: الشیخ محمد ماضی أبوالعزائم

    شیخ کنونی: الشیخ محمد علاءالدین ماضی أبوالعزائم

    15. الطریقة العفیفیة الهاشمیة الشاذلیة

    موسس: -

    شیخ کنونی: الشیخ عمرو محمد ضیاءالدین عبدالباقی العفیفی

    16. الطریقة الهاشمیة المدنیة الشاذلیة

    موسس: -

    شیخ کنونی: الشیخ مصطفی محمد الطاهر الصافی

    17. الطریقة الفیضیة الشاذلیة

    موسس: الشیخ محمود أبوالفیض بن علی بن عمرالمنوفی الحسینی

    شیخ کنونی: الشیخ محمود محمود أبوالفیض المنوفی

    18. الطریقة القاوقجیة الشاذلیة

    موسس: -

    شیخ کنونی: الشیخ مصطفی محمد أبوالفتح القاوقجی

    19. الطریقة المدنیة الشاذلیة

    موسس: -

    شیخ کنونی: الشیخ سامح یوسف عبدالخالق ثروت المرزوقی

    پانویس

    1. ↑ برگرفته از سایت: urd.ac.ir
    2. ↑ برگرفته از سایت: urd.ac.ir
    3. ↑ برگرفته از سایت: urd.ac.ir
    4. ↑ برگرفته از سایت: urd.ac.ir
    5. ↑ لغت نامه دهخدا، کلمه «شاذلیه»
    6. ↑ مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، ص ۲۴۷
    7. ↑ برگرفته از سایت: urd.ac.ir
    8. ↑ برگرفته از سایت: urd.ac.ir
    9. ↑ برگرفته از سایت: sufiordersgate.com

    منابع

    • urd.ac.ir
    • sufiordersgate.com
    • لغت نامه دهخدا، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، چاپ دوم از دوره جدید، ۱۳۷۷ش.
    • مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، آستان قدس رضوی، مشهد، چاپ دوم، ۱۳۷۲ش.
    برگرفته از «https://fa.wikivahdat.com/w/index.php?title=شاذلیه&oldid=217902»